Catastrofetheorie (Thom)

Kenniscentrum

Wat is de Catastrofe Theorie? Beschrijving

De Catastrofe Theorie (CT) (René Thom) is een wiskundige behandeling van continue actie welke een discontinu resultaat produceert. Deze theorie is verwant met Chaos Theory (Chaos Theorie). Hoewel de theorie tamelijk afzonderlijk werd ontwikkeld, wordt deze nu gezien als onderdeel van Chaos Theorie.

Hoewel van een hoogst wiskundige aard, is de essentie van CT: om verandering en discontinuïteit in systemen te begrijpen. Als een Systeem „in rust“ is (d.w.z. geen verandering ondergaat), dan zal het ertoe neigen om een geprefereerde stabiele staat, of tenminste een gedefinieerde range van staten (Uitkomst Bassin) te bezetten. Als een Systeem aan veranderingskrachten wordt onderworpen, dan zal het Systeem aanvankelijk proberen te reageren zodanig dat het de spanningen absorbeert. Voorts, als het de kans wordt gegeven, zal het systeem proberen om zijn geprefereerde stabiele staat te herwinnen. Als echter de veranderingskrachten zo sterk zijn dat zij niet kunnen worden geabsorbeerd, dan kan een Catastrofale Verandering optreden en een nieuwe geprefereerde stabiele staat of een variatie van staten tot stand worden gebracht. Er is geen continue manier van teruggaan naar de „oude“ stabiele staat.

Een analogie toont het principe aan. Veronderstel dat een fles op een bureau wordt geplaatst. Deze is in een stabiele staat, verandert niet, wat Stabiel Equilibrium wordt genoemd. Veronderstel nu, dat u langzaam met uw vinger de hals van de fles van u af duwt, niet te ver. Het ondergaat nu verandering maar de fles absorbeert de verandering op een continue manier. Hij is in Onstabiel Equilibrium; als u uw druk staakt, zal de fles naar zijn stabiele en aangewezen positie terugkeren. Maar als u tegen de hals van de fles blijft duwen, zal deze op een bepaald punt vallen. Hij is nu in een nieuwe stabiele equilibrium status. Een Catastrofale Verandering is opgetreden. Een discontinue verandering is gebeurd: zodra de fles begon te vallen, was er geen tussenstadium beschikbaar totdat de fles het bureau had geraakt.

De ideeën van Thom betekenen dat Systemen kunnen veranderen door een combinatie van continue en discontinue veranderingspatronen. Dit is verwant met Chaos Theorie omdat de fles of staat of ligt. Deze posities beschrijven de mogelijke Uitkomst Bassins (zie Chaos Theorie). Er zijn posities waarin deze nooit zal zijn, omdat zij posities van intrinsieke instabiliteit zijn.

Er zijn zeven elementaire catastrofes: vouw, spits, zwaluwstaart, vlinder, hyperbolische navelstreng, elliptische navelstreng, en parabolische navelstreng. Sub-specialisaties van Catastrofe Theorie omvatten: De Vertakking Theorie, de Non-equilibrium Thermodynamica, Singulariteitstheorie, Synergetics, en Topologische Dynamica.
 

Oorsprong van de Catastrophe Theory (Catastrofe Theorie). Geschiedenis

Nu beschouwd als onderdeel van Chaos Theorie, werd de Catastrofe Theorie ontwikkeld in de recente jaren '60, en werd in 1972 tamelijk onafhankelijk gepresenteerd door de wiskundige René Thom in zijn boek: „Structural Stability and Morphogenesis“. Thom hoopte het gedrag van complexe „chaotische“ systemen te kunnen voorspellen. Het werd verder ontwikkeld op een pragmatischer niveau door E.G. Zeeman in de jaren 70.

Gebruik van de Catastrofe Theorie. Toepassingen

De methode kan worden gebruikt om het gedrag van complexe systemen te begrijpen en te voorspellen. Zoals:

• Beurzen.
• Sprinkhaan plagen.
• Biologische verandering.
• Gedrag van bruggen.
• Pogingen om de theorieën van Thom op organisaties toe te passen hadden tot dusver weinig succes, ten gevolge van het grote aantal betrokken variabelen.

Stappen in de Catastrofe Theorie. Proces

De CT heeft vele implicaties voor de discipline van Veranderingsmanagement en Organisatieontwikkeling.

Er is een vorm van verandering welke gladjes, ononderbroken en toenemend is. Dit is de algemene vorm van verandering onder de initiatieven van Bedrijfs procesverbetering (BPI) zoals Kaizen-filosofie, Integrale Kwaliteitszorg (TQM) en Six Sigma-aanpak. In termen van CT, is dit verandering over een vooraf bepaalde bestaande stabiele oppervlakte.

Er is een andere vorm van verandering die „catastrofaal“ is, abrupt, radicaal, een fundamenteel vertrek van wat er vóór de verandering gebeurde. Dit type van verandering is vrij vaak het gevolg, bijvoorbeeld, van het Herontwerpen van Bedrijfsprocessen (BPR). Dit type van verandering is niet „continu“ - in termen van CT is er een catastrofale verandering naar een nieuwe definitie van stabiliteit.

De „echte“ verandering is daarom meer als BPR. Anders er is eenvoudig verbetering. Wat natuurlijk alles kan zijn wat nodig is om het specifieke probleem op te lossen! De uitdaging voor veranderingsspecialisten ligt in het besluiten wanneer een radicale verandering nodig is versus een incrementele verbetering. Maar de keus is niet eenvoudig, aangezien radicale verandering onvermijdelijk in een periode van „Chaos“ zal resulteren, totdat de „nieuwe“ stabiliteit wordt gevonden en bepaald. Dit klopt met de erkende „ontdooien/bevriezen“ Change Management methodes.

En dan kan natuurlijk radicale verandering worden afgedwongen over de organisatie. En er zou geen gladde (continue) manier kunnen zijn om de organisatie te veranderen van waar deze nu is, naar waar deze moet zijn, zodat het futiel is om te veronderstellen dat zo'n weg beschikbaar is.
 

Sterke punten van de Catastrofe Theorie. Voordelen

• De ideeën helpen om de echte ervaring van Change Management en de ideeën in de Chaos Theorie te begrijpen. CT toont waarom echte Verandering een riskante onderneming is.
• Het schaft de gedachte af dat organisaties langs „spectra“ van veranderlijke waarden kunnen worden gevarieerd. Er zijn waarschijnlijk slechts een paar werkelijk stabiele combinaties beschikbaar.
• De theorie toont aan waarom verandering niet als dusdanig kan worden „gemanaged“, maar wel kan worden beïnvloed.
• De theorie behandelt het idee van „vorm“ (Gestalt) en verandering van vorm. Het is misschien een nieuwe manier om organisaties te bekijken.

Beperkingen van de Catastrofe Theorie. Nadelen

• De betekenis van het werk van Thom om organisatorisch gedrag te begrijpen is op het ogenblik meer kwalitatief dan kwantitatief.
• Het voorspellen van het gedrag van zelfs de eenvoudigste complexe systemen, blijft nog een moeilijke uitdaging.
• Thom slaagde niet in zijn aspiratie om complexe systemen te beschrijven waarin er vele (meer dan 5) significante variabelen zijn. Het voorspellen van het gedrag van zeer complexe systemen (organisaties) zal waarschijnlijk voor altijd onmogelijk blijven.

Boek: Helaas worden alle leesmaterialen die verder gaan dan wat hier wordt geschreven, snel diepgaand in Wiskunde!

Forum Forumdiscussies over de Catastrofetheorie. Hieronder kunt u een vraag stellen over dit onderwerp, uw ervaringen delen, een nieuwe ontwikkeling melden, of iets toelichten. Begin een nieuw onderwerp over Catastrofetheorie Deel hier uw kennis (of stel een vraag)   Multivariate Statistical Model versus Catastrophe Theory The subject was an important and very strong argument in the seventies. It is a good theory, but just limited by the number of variables (axes hyperspace). After came the Chaos Theory, and t... 5   Influenced by Rene Thom Rene Thom's contribution is really enormous. However, it is really I think best appreciated as a way of engaging in rigorous qualitative thought. It is not designed to create deterministic models... 3

Expert Tips Geavanceerde inzichten over de Catastrophe Theory (Engels). Hier vindt u professionele adviezen van deskundigen. Complex Adaptive Systems Organizational Theory Definition and qualifications of complex adaptive systems capable of successfully coping with chaos: 1. A system must b... At the Edge of Chaos Strategy and Organization Although chaos theory was discovered decades ago, it only has emerged in recent years as a model for explaining the chao... Complexity Principles Organizational theory Charasteristics of a conducive environemnt for complex adaptive systems: 1. Complex adaptive systems are at risk when i...

Informatiebronnen Diverse informatiebronnen betreffende de Catastrofetheorie. Hier vindt u powerpoints, video's, nieuws etc. om te gebruiken in uw eigen lezingen en workshops.

Researchlinks Springen naar verdere onderzoeksbronnen met betrekking tot de Catastrofetheorie. Nieuws Video's Presentaties   Boeken Academisch Meer

Vergelijk met de Catastrofe Theorie: Chaostheorie  |  Tien Denkscholen  |  Herontwerpen van Bedrijfsprocessen  |  Speltheorie (Game Theory)  |  Scenarioplanning  |  Dialectisch Onderzoek  |  Analoog Strategisch Redeneren  |  Plausibiliteitstheorie  |  Spiral Dynamics  |  Krachtenveldanalyse

Keer terug naar Management Discipline: Verandering & Organisatie  |  Programma- & Projectmanagement  |  Strategie & Innovatie

Meer Managementmethoden, managementmodellen en managementtheorie