Hawthorne Effect
(Mayo)

Kenniscentrum

Wat is het Hawthorne Effect? Beschrijving

De experimenten van Hawthorne waren een reeks studies over de productiviteit van arbeiders, waarin diverse omstandigheden werden gemanipuleerd (loon, lichtniveaus, vochtigheid, pauzes, enz.). Verrassend genoeg, resulteerde elke verandering in een toename van de productiviteit, uiteindelijk zelfs inclusief een terugkeer naar de oude condities. Dit was zo voor zowel elke individuele arbeider als voor het groepsgemiddelde.
Het was duidelijk dat de variabelen die de onderzoekers veranderden niet de enige noch de belangrijkste oorzaken waren van de productiviteitsveranderingen. Één interpretatie, hoofdzakelijk dankzij Professor Elton Mayo en zijn collega's F.J. Roethlisberger en William J. Dickson, was, dat de oorzaak voornamelijk het gevoel was van de arbeiders dat zij veel aandacht kregen wat de oorzaak van de prestatieverbeteringen was. Hieraan wordt tegenwoordig gerefereerd als het „Effect van Hawthorne“.
 

Deze experimenten waren een van de eerste aanwijzingen dat om het even welk productiviteitsmodel ongrijpbare attributen zoals menselijk gedrag moet meenemen.

Het is belangrijk om twee andere concepten te begrijpen om het Hawthorne Effect goed en nauwkeurig te begrijpen. De Wet van Yerkes-Dockson en de Wet van Verminderend Marginaal Nut. Terwijl motivatie de productiviteit tot een bepaald punt verhoogt, zal iedere extra motivatie (voorbeeld: salaris) niet effectief zijn door verzadiging van het nut. Daarom, moet men zich niet alleen op het model van Hawthorne baseren om de productiviteit te verhogen, maar dit eerder handig aanvullen met andere motivatieattributen, zoals baanherontwerp, baanuitbreiding, en het verhogen van de productiecapaciteit door middel van middelen zoals een lerende organisatiecultuur.
 

Verwant met de Effecten van Hawthorne zijn:

• Het Pygmalion Effect. Dit verwijst naar de zelfvervullende profetiesituaties waarin studenten beter dan andere studenten presteerden, simpelweg omdat hun leraren dit van hen verwachtten.
• Het Placebo Effect. Dit is het fenomeen dat de symptomen van een patiënt kunnen worden verminderd door een overigens ondoeltreffende behandeling, blijkbaar omdat het individu verwacht of gelooft dat het zal werken. Dit effect kan worden tegengegaan door dubbelblinde proeven te gebruiken.

De Experimenten van Hawthorne. Geschiedenis

De Hawthorne Effecten zijn een reeks experimenten die vanaf 1924 tot 1933 worden uitgevoerd, en die zoals bekend door Professor Elton Mayo vanaf 1927 tot 1932 worden geanalyseerd. De term "Hawthorne" werd toegekend omdat de experimentele studies plaatsvonden bij Western Electric Hawthorne Work te Chicago. De experimenten werden hoofdzakelijk gestart met de bedoeling om de relatie tussen productiviteit en arbeidsomstandigheden te bestuderen in het licht van het onderzoeken van de fysieke en milieu-invloeden van de werkplaats (b.v. helderheid van verlichting, vochtigheid), en werden vervolgens verschoven naar de psychologische aspecten (b.v. onderbrekingen, groepsdruk, arbeidstijden, leiderschap).

Berekening van het Hawthorne Effect. Formule

Er bestaat geen definitieve kwantitatieve formule, aangezien de belangrijke attributen voor arbeidsomstandigheden erg van plaats tot plaats en van industrie tot industrie verschillen. Maar toch, een gesuggereerde generieke aanpak die alle industrieën overschrijdt is de Wet van Yorkes-Dockson toe te passen, dat er een optimale hoeveelheid motivatie voor de maximumproductiviteit bestaat. Om het even welke kleinere motivatie of extra motivatie zou in een daling van de productiviteit resulteren. Aldus: y = - ax2 + bx + c. (y = productiviteit, x= de werkomgevingattributen).

Gebruik van de Hawthorne Experimenten. Toepassingen

• Fabrieksomgevingen. Voorbeeld: een assemblagefabriek.
• Ontwerp / Creatieve Industrie. Voorbeeld: een ontwerper.
• Onderwijs / Dienstverleningssector. Voorbeeld: een verpleegster.

Stappen in het Hawthorne Effect. Proces

1. Identificeer de werkomgevingattributen die productiviteit beïnvloeden, bijvoorbeeld: x1, x2… xn enz.
2. Rangschik de attributen en selecteer de kritieke attributen, gebaseerd op een Pareto analyse. Voorbeeld: x1, x2, x3 (aannemende dat er slechts 3 belangrijke attributen zijn)
3. Laat het management  gewichten toekennen aan de geïdentificeerde kritieke attributen (w1, w2, w3). Bepaal het model, y = - ax2 + bx + c. (y = productiviteit, x = uiteindelijke gewogen input)
4. Modelleer de uiteindelijke gewogen input als x = w1*x1 + w2*x2 + w3*x3
5. Voer in in de formule: y = - ax2 + bx + c

Sterke punten van de Experimenten van Hawthorne. Voordelen

• De methode staat duidelijke identificatie van de belangen van de arbeiders toe.
• De methode helpt bij het omgaan met productiviteitskwesties op een duurzame manier en op een lange termijn basis, als het behoorlijk en nauwkeurig wordt gemodelleerd.
• De methode resulteert in consistentie bij de beoordeling van de werksituatie wanneer het management een lange termijn visie moet opstellen.

Beperkingen van het Hawthorne Effect. Nadelen

• Het is moeilijk om de kritieke arbeidsomgevingsattributen te identificeren omdat sommige intrinsiek zijn, zoals de dynamiek van de organisatie enz.
• De getalsmatige weergave van de parameters, a, b en c van het productiviteitsmodel is ook zeer subjectief en hangt af van het onderscheidende vermogen van de manager.
• De kritieke werkattributen zijn dynamisch, en het model moet constant worden bijgewerkt om de actuele situatie op de werkvloer weer te geven.
• Over het algemeen, is de nauwkeurigheid van het productiviteitsmodel sterk gecorreleerd met het oordeel en de scherpzinnigheid van de manager.

Veronderstellingen van het Hawthorne Effect. Voorwaarden

• Belangrijke werkattributen kunnen in voldoende mate worden waargenomen.
• Er wordt geen verborgen of stilzwijgende informele kennis achtergehouden.

Boek: Bailey - Human Performance Engineering -

Vergelijk met het Hawthorne Effect: Pyramide van Maslow  |  Motivatie-Hygiëne Theorie  |  Behoeftentheorie (Theory of Needs)  |  Theorie X Theorie Y  |  ERG Theorie  |  Verwachtingstheorie  |  Path-Goal Theorie  |  Attributietheorie

Keer terug naar Management Discipline: Verandering & Organisatie  |  Human Resources  |  Kennis & Ontastbare Zaken

Meer Managementmethoden, managementmodellen en managementtheorie